Część 1 W okresie zaborów opiekę nad polskim dziedzictwem kulturowym roztaczały organizacje społeczne, skupiające artystów, uczonych, miłośników sztuki i kolekcjonerów pamiątek narodowych. Szczególną wśród nich rolę ze względu na szeroki zasięg terytorialny i zakres podejmowanych działań odegrało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości utworzone w 1906 r. w Warszawie m. in. z inicjatywy spokrewnionego z Branickimi […]
W dniu 6 stycznia 1892 r., po bezpotomnej śmierci Aleksandry Augustowej Potockiej, na mocy testamentu, dobra wilanowskie odziedziczył jej kuzyn, Ksawery Branicki, ożeniony z Anną Potocką z Krzeszowic. Wiosną 1894 roku, poszukując możliwości powiększenia programu mieszkalnego wilanowskiej rezydencji, nowy jej właściciel przystąpił do realizacji projektu nadbudowy o jedną kondygnację dawnego pawilonu kąpielowego Izabeli Lubomirskiej i […]
W styczniu 1892 roku, trzy dni po bezpotomnej śmierci Aleksandry Augustowej Potockiej, należący do niej pałac wilanowski został oplombowany na czas potrzebny do sporządzenia inwentarza zabytków ruchomych, pozostających na wyposażeniu rezydencji. Inwentarz ostatecznie spisany nie został i w marcu pieczęcie zdjęto, a klucze do pałacu otrzymał nowy jego właściciel, Ksawery Branicki, dziedziczący dobra wilanowskie na […]
Belweder zajęty został przez wojska Piłsudskiego krótko po godzinie 17. Opuszczone wnętrza pałacowe tak opisywał jeden z dziennikarzy Kuriera Polskiego
W historii Wilanowa przed drugą wojną światową ważne miejsce zajmuje końcowy epizod przewrotu majowego, kiedy to pałac wilanowski stał się doraźną siedzibą prezydenta i polskiego rządu.
Po śmierci Ksawerego Branickiego w dniu 18 czerwca 1926 r., Wilanów odziedziczył jego syn Adam. Dwa lata wcześniej do wilanowskiej galerii hr. Branickich trafiło ponad sto obrazów z majątku Roś, który Adam Branicki przejął w spadku,
Publiczne muzeum w pałacu wilanowskim, jedno z pierwszych w Polsce, utworzone zostało w roku 1805 z inicjatywy ówczesnego właściciela Wilanowa, Stanisława Kostki Potockiego, jako zwieńczenie jego kolekcjonerskich pasji i zgodnie z bliską mu oświeceniową ideą kształcenia współobywateli.
O Wilanowie i muzeum wilanowskim w czasie wojny 1939 roku i w okresie okupacji niemieckiej oraz o wywiezieniu Branickich z rodzinnego Wilanowa — wspomnienia Marii Beaty z Potockich Branickiej i jej córki Anny z Branickich Wolskiej
Od 1944 roku polska arystokracja była inwigilowana przez bezpiekę – wynika z materiałów archiwalnych. Mimo szykan arystokraci nie poszli na współpracę z władzą ludową.
W 1932 roku Adam Branicki ofiarował w wieczysty depozyt Państwu Polskiemu historyczną Bibliotekę Wilanowską wraz z archiwum i wyposażeniem